NLBart Moeyaert wint de belangrijkste internationale prijs voor jeugdliteratuur
Bart Moeyaert heeft op de Bologna Children’s Book Fair de Astrid Lindgren Memorial Award 2019 ontvangen, ook bekend als de ‘Nobelprijs voor Jeugdliteratuur’ en goed voor bijna 480.000 euro. ‘Zijn gecondenseerde en muzikale taal trilt van onderdrukte emoties en onuitgesproken verlangen’, zegt de jury.
Bart Moeyaert (1964) debuteerde op 19-jarige leeftijd met de bekroonde roman Duet met valse noten (1983), een vindingrijk geconstrueerd verslag van een ontluikende idylle tussen Lander en Liselot, die afwisselend hun visie op de feiten en hun gevoelens voor elkaar weergeven.
Zijn grote en gevarieerde oeuvre omvat intussen meer dan vijftig titels, van prentenboeken en young adult-romans tot poëzie. Zijn veelgeprezen boeken zijn vaak bekroond en werden in meer dan twintig talen vertaald.
Een van zijn bekendste boeken werd onlangs nog in een theaterbewerking opgevoerd tijdens het Passa Porta Festival in Brussel: Broere, waarin hij met humor beschrijft hoe het is om op te groeien als jongste van zeven broers.
Bart Moeyaert en zijn broers© Archief Bart Moeyaert
Andere belangrijke boeken van Moeyaert zijn Tegenwoordig heet iedereen Sorry (2018), een haarscherp en emotioneel geladen portret van de twaalfjarige Bianca, en Het is de liefde die we niet begrijpen (1999), het verhaal van een familie die uit elkaar valt, gezien door de ogen van een vijftienjarig meisje.
Blote handen (1995) beschrijft dan weer de tumultueuze gevoelens van een jongen en speelt zich af op een bewogen oudejaarsavond. Troeven van dit boek zijn een haast fluisterende, ingehouden vertelstijl, een minimum aan verhaalgegevens, een beklemmende suggestieve kracht, een nauwkeurig opgebouwde compositie en karaktertekening, en vooral een meesterlijk web van sfeer en emotie, en dat alles met filmische precisie in tastbare beelden omgezet.
Scharnierboek
Zelf noemt Moeyaert Suzanne Dantine een scharnierboek: de jeugdschrijver werd daarin (jeugd)auteur. In al wat volgt, verkent hij nieuwe stijlmiddelen, thema’s en composities. Zo doet hij het in De man in de maan met alleen maar éénlettergrepige woorden en minuscule zinnetjes. Alles draait om de spraakverwarring tussen ‘man’ en ‘maan’, waardoor beginnende lezers gevoelig gemaakt voor wat je met letters en taal kunt doen.
In Afrika achter het hek (1992), een samenwerking met de Zweedse schrijfster en tekenares Anna Höglund, maakte Moeyaert een opvallend, allerminst belerend prentenboek over interculturele verdraagzaamheid. Met eenzelfde understatement introduceerde Moeyaert in De brief die Rosie vond (1997) het thema homofilie bij jonge kinderen.
Moeyaert schrijft ook voor theater en televisie, heeft een aantal romans vertaald en geeft les in creatief schrijven. In 2016 was hij artistiek intendant van de gezamenlijke aanwezigheid van Vlaanderen en Nederland als gastland op de Frankfurter Buchmesse. In de jaren 2006 en 20017 was hij stadsdichter van Antwerpen.
Het recentste en het eerste boek van Bart MoeyaertHet leven in al zijn facetten
De jury van de Astrid Lindgren Memorial Award roemt Moeyaerts ‘gecondenseerde en muzikale taal’ die ‘trilt van onderdrukte emoties en onuitgesproken verlangen’.
Zijn werk onderstreept het feit ‘dat boeken voor kinderen en jongeren een vanzelfsprekende plaats innemen in de wereldliteratuur’ en ‘laat ons het leven in al zijn facetten zien’. Moeyaert ‘behandelt existentiële vragen op een realistische, poëtische en tot nadenken stemmende manier. Zijn boeken trekken geen gemakkelijke lijnen tussen goed en kwaad’, klinkt het nog.
Vijf jaar geleden, toen Moeyaert dertig jaar schrijverschap vierde, publiceerde Mirjam Noorduijn een mooi portret van de auteur in Ons Erfdeel. Daarin schreef ze onder meer dit:
Wat en waarover Bart Moeyaert ook schrijft – en dat varieert van alledaagse verhalen voor beginnende lezers tot impressionistische romans voor jongeren en volwassenen, sprookjesachtige vertellingen, gedichten en theaterteksten –, het gaat hem nooit om de plot of het avontuur. Taal is voor hem geen middel om situaties te duiden, lijnen te trekken, verbanden te leggen en gevoelens te benoemen. Taal is voor Moeyaert wat een stuk hout, een blok marmer, of een bonk klei voor de beeldhouwer is. Hij zaagt, hij beitelt, hij gutst, hij kneedt, hij schrapt, hij schaaft. Hij kleedt de taal uit. Hij ontdoet haar van alle overbodige franje. Net zolang totdat de overgebleven letters heldere woorden vormen en de heldere woorden krachtige zinnen en de krachtige zinnen indringende beelden, die bovenal een suggestieve werking hebben.
Lees hier het volledige artikel.
Dit artikel is onder meer gebaseerd op het persbericht van de Astrid Lindgren Memorial Award en op een eerder artikel van Annemie Leysen over Moeyaert in Ons Erfdeel
nl
